Een verhuizing naar Duitsland is vooral voor kinderen een gebeurtenis dat van grote invloed kan zijn op hun verdere leven. Dit is helemaal het geval als de kinderen naar een Duitse school gaan. Naast een nieuwe omgeving zal vooral de taal behoorlijk wennen zijn. In grote lijnen kan het Duitse onderwijssysteem vergeleken worden met het Nederlandse onderwijssysteem.

Overweging: naar Nederlandse of Duitse school?

De overweging om de kinderen op een Nederlandse school te laten of toch naar een Duitse school te sturen, is vooral van belang voor grensgangers. Veel Nederlandse inwoners brengen de kinderen dagelijks de grens over naar een Nederlandse school. Toch is er wel wat voor te zeggen om de kinderen in Duitsland naar school te laten gaan. Uiteraard zal het in het begin even wennen zijn en misschien problemen geven. Op termijn zal het een aanwinst zijn voor kinderen. Zij zullen zich veel eerder thuis voelen in hun nieuwe thuisland en de Duitse taal zal al snel geen barrière meer vormen. Dit is namelijk vaak nog een probleem van kinderen die in Nederland naar school gaan, maar in Duitsland wonen. Voor later als er een vervolgopleiding gekozen moet worden, zal het aanbod veel groter zijn. Er wordt dan naast een Nederlandse vervolgopleiding net zo gemakkelijk voor een Duitse vervolgopleiding gekozen.

Primair en secundair onderwijs

Kinderen vanaf drie jaar gaan naar de Kindergarten. Een duidelijk verschil met Nederland is dat Kindergarten niet als basisonderwijs wordt gezien, maar als kinderopvang. In Nederland gaan kinderen vanaf vier jaar naar groep 1 van het basisonderwijs. Vanaf hun zesde jaar gaan kinderen naar de Grundschule. Ouders kunnen niet kiezen voor een Grundschule, er wordt een school in de buurt toegewezen. Vanaf klas 5 begint al het secundaire onderwijs, dat wordt onderverdeeld Sekundarstufe I of Sekundarstufe II. Sekundarstufe I duurt tot klas 10 en is verplicht voor alle leerlingen. Betere leerlingen stromen door naar Sekundarstufe II en duurt tot klas 12. Hierdoor zijn Duitse leerlingen in vergelijking met Nederlandse leerlingen een jaar langer bezig, voordat ze doorgaan naar het vervolgonderwijs.

Vervolgonderwijs

Voor het vervolgonderwijs zijn er diverse opties. De Hauptschule is een praktijkopleiding vergelijkbaar met het Nederlandse VMBO. Ook de Realschule is praktijkgericht, maar met meer theoretische vakken, vergelijkbaar met de MAVO. Daarna kunnen leerlingen doorstromen naar een Fachoberschule. Dit kan binnen een jaar afgerond worden en is te vergelijken met een doorstroming van MAVO naar HAVO. De meeste kinderen zullen kiezen voor het Gymnasium, de Duitse vorm van VWO en Atheneum. Daarna kan er nog verder worden gestudeerd aan een Fachhochschule of Universität. Dit zijn volgens Nederlandse begrippen HBO en wetenschappelijk onderwijs.

Bijzonderheden

Vanaf 2020 heeft Duitsland de inentingsplicht ingevoerd. Alle kinderen moeten verplicht ingeënt zijn tegen de mazelen. Ook in Duitsland hebben veel kinderen een smartphone met een mobiel abonnement. Regelmatig steekt de discussie de kop op of smartphones verboden moeten worden. Tot een totaalverbod is het nog niet gekomen. Ook al hebben kinderen een mobiel abonnement, afhankelijk van de bondsstaat waar zij wonen kan er wel een verbod gelden. Zo zijn smartphones op Beierse scholen inmiddels verboden en het is niet uitgesloten dat het verbod in de toekomst in meerdere bondsstaten gaat volgen.